Χριστούγεννα (Μητροπολίτης Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος)

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Τα γεγονότα τα οποία εορτάζουμε αυτές τις ημέρες είναι θεϊκά και ανθρώπινα, αφού ο Θεός Λόγος, το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, προσλαμβάνει ανθρώπινη σάρκα και έρχεται στα ημέτερα, αλλά και ο άνθρωπος ανυψώνεται στα θεϊκά. Επομένως, αυτές τις ημέρες εορτάζουμε την Γέννηση του Χριστού, αλλά και την αναγέννηση του ανθρώπου, την ενανθρώπηση του Λόγου, αλλά και την θέωση του ανθρώπου, την έλευση του Θεού Λόγου στην γη, αλλά και την ανύψωση του ανθρώπου στον ουρανό.

Όλοι οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας εκπλήσσονται στην ανάμνηση και προ παντός στην βίωση αυτού του μεγάλου γεγονότος, της Γεννήσεως του Χριστού, γι’ αυτό και στέκονται εκστατικοί μπροστά στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού και της σωτηρίας του ανθρώπου. Σήμερα, την εόρτιο αυτή ημέρα, θα ήθελα να υπενθυμίσω μερικούς λόγους του μεγάλου θεολόγου της Εκκλησίας μας, του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Η ομιλία του στην γενέθλιο ημέρα του Χριστού είναι διαχρονική και γεμίζει την ψυχή με αγαλλίαση και χαρά. Όταν την διαβάζη κανείς, όπως το έκαναν δισεκατομμύρια Χριστιανοί στους δέκα έξη αιώνες, συγκινείται βαθειά, συγκλονίζεται πνευματικά και εκπλήσσεται θεσπέσια. Πρόκειται για έναν ύμνο ζωής και μάλιστα ζωής αληθινής.

Στην αρχή του λόγου του αυτού ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος προτρέπει τους ουρανούς να ευφρανθούν και την γη να αισθανθή αγαλλίαση για τον επουράνιον Θεό, που όμως έγινε επίγειος, καθώς επίσης προτρέπει τους ακροατάς του να αισθανθούν αγαλλίαση λόγω της ενανθρωπήσεως του Χριστού, και μάλιστα αγαλλίαση από τρόμο και χαρά· τρόμο για την αμαρτία, χαρά για την ελπίδα.

Πράγματι, η αμαρτία του Αδάμ μας έρριξε σε βαθειά απελπισία, στον βυθό της απογνώσεως, αφού δεν υπήρχε δυνατότητα σωτηρίας και απολυτρώσεως, λόγω της απωλείας της κοινωνίας μας με τον Θεό. Όμως, η ενανθρώπηση του Χριστού έφερε την ελπίδα της ζωής. Έτσι, ο Χριστός είναι η ελπίδα μας, η χαρά μας και η ζωή μας. Χωρίς τον ενανθρωπήσαντα Χριστό τίποτε δεν είναι ευχάριστο στην ζωή. Τα πάντα γεμίζουν από την πτωμαΐνη του θανάτου. Ο άνθρωπος δεν ευχαριστείται με τίποτε, έξω από τον Χριστό.

Ο μεγάλος όμως θεολόγος της Εκκλησίας, ο υψιπέτης της θεολογίας αετός, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, δεν σταματά στην απλή συνειδητοποίηση του μεγάλου γεγονότος της ενανθρωπήσεως του Χριστού, αλλά προχωρεί στην προτροπή για την προσωπική ανύψωση του ανθρώπου. Με ωραίο και εύστοχο θεολογικό λόγο γράφει: “δεί γαρ με παθείν την καλήν αντιστροφήν”, δηλαδή πρέπει και εμείς να υποστούμε την καλή αντίστροφη πορεία, να ανεβούμε πνευματικά, διότι η ενανθρώπηση του Χριστού έχει σκοπό “ίνα προς Θεόν ενδημήσωμεν ή επανέλθωμεν”. Η ανύψωσή μας, η καλή αντίστροφη πορεία συνδέεται με την μετάνοια, την επιστροφή στον Θεό, την αγάπη προς Αυτόν, που εκφράζεται με την προσευχή και την υπακοή στο θέλημά Του. Πρόκειται για την πνευματική αλλοίωση που συνδέεται με την θεραπεία και την κάθαρση όλων των ψυχικών και σωματικών ενεργειών. Και οι εορταστικές εκδηλώσεις των ημερών αυτών αποβλέπουν σε αυτήν την πνευματική μας αλλοίωση.

Είναι γνωστόν, όμως, ότι η πεπτωκυία ανθρώπινη φύση έχει μια ροπή προς το κακό και την αμαρτία, και μάλιστα εύκολα μετατρέπει όλα τα μεγάλα Χριστολογικά και σωτηριώδη γεγονότα σε επίπεδες και επιπόλαιες γιορτές, μέσα από τις οποίες ικανοποιούνται τα πάθη. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για θρησκειοποίηση των κοσμοσωτηρίων γεγονότων. Πρόκειται για την πτωτική κατάσταση των πρωτοπλάστων και των απογόνων τους, η οποίοι εγκατέλειψαν τον Θεό, την αληθινή ζωή, και δημιούργησαν θρησκείες για να λατρεύουν ψεύτικους Θεούς. Έτσι, από την ζωντανή επικοινωνία με τον Θεό έφθασαν στην θρησκειοποίηση.

Αυτήν την πειρασμική κατάσταση, που είναι έσχατο όριο απονοίας, γνώριζε ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, γι’ αυτό και σε μια αποστροφή του λόγου του θα παραγγείλη στους ακροατάς του να μη εορτάσουν την Γέννηση του Χριστού με δημόσιες πανηγύρεις, αλλά με θεϊκό τρόπο, όχι με κοσμικό αλλά με υπερκόσμιο τρόπο. Τους προτρέπει ακόμη με τον εύστοχο λόγο του: “Εορτάσωμεν μη τα ημέτερα, αλλά τα του ημετέρου, μάλλον δε τα του Δεσπότου· μη τα της ασθενείας, αλλά τα της ιατρείας· μη τα της πλάσεως, αλλά τα της αναπλάσεως”. Πόσοι από τους ανθρώπους δεν περιπίπτουν στον πειρασμό, αντί να εορτάσουν τον ημέτερον, δηλαδή τον Δεσπότη Χριστό, να εορτάζουν τον εαυτό τους, αντί να πανηγυρίζουν τα Χριστούγεννα ως γεγονότα ιατρείας, να τα πανηγυρίζουν πνευματικά ασθενείς. Ο άρρωστος άνθρωπος αρρωσταίνει όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, ακόμη και αυτά τα γεγονότα της σωτηρίας του. Μου κάνει δε ιδιαίτερη εντύπωση ότι ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος συνδέει την εορτή της Γεννήσεως του Χριστού με την ιατρεία, αφού ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του έγινε το μεγαλύτερο και ισχυρότερο φάρμακο, που θεραπεύει την πνευματική ασθένεια του ανθρώπου.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Ο εναθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού είναι η ελπίδα της ζωής μας, ιδιαιτέρως μετά τον πνευματικό θάνατο που συνέβη στον Αδάμ και τον οποίο κληρονομήσαμε και εμείς, είναι η ιατρεία της φύσεώς μας. Δεν μπορούμε να βρούμε πουθενά αλλού την ελπίδα και την θεραπεία. Δεν προσφέρει ελπίδα η ικανοποίηση των ασθήσεων και της λογικής. Δεν ικανοποιούν την πνευματική μας αναζήτηση και δεν θεραπεύουν την βαθειά τραυματισμένη μας ψυχή οι προκλήσεις που προσφέρουν οι δυνατότητες αυτής της ζωής. Ο άνθρωπος πλάστηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού και δεν πρόκειται να ικανοποιηθή ποτέ, αν δεν βρη τον στόχο, που είναι ο Χριστός. Γι’ αυτό, αυτές τις ημέρες ας μη γιορτάσουμε τα “ημέτερα”, αλλά τα “τού ημετέρου”. Αυτός, δηλαδή ο Χριστός, είναι ο πραγματικά δικός μας, ο ημέτερος ημών, που μπορεί να αποβάλη από την ψυχή τον ζόφο, την απόγνωση, την απελπισία και να ενσταλάξη την ελπίδα. Αυτός ο ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού είναι η ελπίδα και η ιατρεία μας, Ου το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών.

Με πατρικές ευχές και ευλογίες

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Πηγη:parembasis.gr